Chimeric antigen receptor (CAR) T-celtherapie is een vorm van immuuntherapie. Om te begrijpen hoe CAR-T celtherapie werkt, moet je het een en ander weten over het menselijke immuunsysteem. Het immuunsysteem herkent lichaamsvreemde stoffen door eiwitten (antigenen) te vinden op het oppervlak van deze stoffen. Deze antigenen worden herkend door eiwitten op het celoppervlak van T-lymfocyten die zich binden aan de antigenen en andere delen van het immuunsysteem aanzetten tot het vernietigen van de lichaamsvreemde stof. De wisselwerking tussen antigenen en immuunreceptoren op T-cellen is als een slot en sleutel. Net zoals een slot alleen kan worden geopend met de juiste sleutel, heeft elk vreemd antigeen een unieke immuunreceptor die zich eraan kan binden. Kankercellen dragen antigenen op hun celoppervlak, maar immuuncellen hebben niet altijd de bijbehorende 'sleutel' (receptor) voor deze antigenen. Als gevolg daarvan worden kankercellen niet herkend door T-cellen en ontsnappen ze aan eliminatie door het immuunsysteem.
Bij CAR T-celtherapieën worden T-cellen uit het bloed van de patiënt gehaald en in het laboratorium gemanipuleerd om een receptor toe te voegen die T-cellen in staat stelt zich aan een specifiek antigeen op kankercellen te hechten. De toegevoegde receptor wordt een chimere antigeen receptor of CAR genoemd. Deze CAR-T-cellen zijn nu in staat om de kankercellen met het doelantigeen te herkennen en te doden. Elke CAR is gemaakt om een specifiek kankerantigeen te herkennen. Bepaalde leukemie- of lymfoomcellen hebben bijvoorbeeld een antigeen dat CD19 heet. De CAR T-celtherapieën voor de behandeling van deze kankers zijn gemaakt om zich aan het CD19-antigeen te hechten. Deze CAR-T-cellen werken echter niet bij kankers die CD19 niet tot expressie brengen.
CAR-T celtherapie is een complex proces dat begint met een procedure die leukaferese wordt genoemd om witte bloedcellen bij de patiënt te verwijderen. Vervolgens worden de T-cellen gescheiden van de andere witte bloedcellen, wordt de CAR toegevoegd en worden de cellen in het laboratorium vermenigvuldigd. Een paar dagen voordat de CAR-T cellen aan de patiënt worden teruggegeven, wordt een milde chemokuur toegediend om het aantal andere immuuncellen te verlagen. Dit geeft de CAR-T cellen de beste kans om te overleven in de bloedbaan van de patiënt, zich te vermenigvuldigen en kankercellen aan te vallen.
Op dit moment zijn CAR-T celtherapieën beschikbaar voor sommige kinderen met acute lymfocytaire leukemie (ALL) en voor volwassen patiënten met bepaalde vormen van non-hodgkin lymfoom (NHL). Daarnaast worden CAR-T celtherapieën geëvalueerd voor andere hematologische maligniteiten, waaronder multipel myeloom.
CAR-T celtherapie is zeer effectief gebleken bij de behandeling van verschillende bloedkankers, maar gaat ook gepaard met het risico op bepaalde bijwerkingen. Allereerst kunnen patiënten een allergische reactie krijgen op de CAR-T cellen, wat kan leiden tot koorts, rillingen en ademhalingsmoeilijkheden. Een tweede belangrijke bijwerking van CAR-T celtherapie is het cytokine release syndroom (CRS). CAR-T celtherapie stimuleert het immuunsysteem om grote hoeveelheden cytokinen te produceren, wat leidt tot een overmatige activering van het immuunsysteem. Deze overreactie van het immuunsysteem kan koorts, duizeligheid en ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken. Daarnaast wordt CAR-T celtherapie geassocieerd met bepaalde neurologische bijwerkingen, die kunnen leiden tot hoofdpijn, een veranderd bewustzijn, desoriëntatie, spraakproblemen en toevallen. Tot slot verhoogt CAR-T celtherapie het risico op infecties en het urinezuurgehalte in het bloed door een snelle afbraak van een groot aantal kankercellen (tumorlysissyndroom).
Ik wil graag informatie verstrekken om de inhoud van deze pagina te verbeteren.